نشریه‌ی الکترونیکی رایانا

سلام!

دفعه قبلی، مقدمه ای بر تاریخچه تحولات اینتل برای شما ارائه شد، و حالا پیشرفت های این شرکت در زمینه ساخت ریزپردازنده ها و گسترش کاربرد آنها برای شما شرح داده می شود.

ریزپردازنده ها

قبل از هر چیزی باید بدانیم یک ریزپردازنده چیست؛

ریزپردازنده، به بخش هایی مثل سی پی یو، کارت گرافیک، کارت صدا گفته می شود، همه این ها، نوعی ریزپردازنده می باشند، که هر یک کارکردی متفاوت و مختص به خود را دارد. پس ریزپردازنده یا میکروپروسسور اصطلاحی است که به چیزی بیش از پردازنده (cpu) اطلاق می شود، بلکه همانطور که گفته شد، کارت صدا و ... هر یک ریز پردازنده محسوب می شوند. هر ریزپردازنده از میلیون ها ترانزیستور ساخته می شود، که واحد های عملکردی قطعات می باشند.

حالا، با روند ریزپردازنده هایی که توسط اینتل از سال 1970 تا به حال ساخته شده، همراه می شویم.

ادامه داستان تحولات اینتل؛ ریزپردازنده 4004

اصطلاح ریزپردازنده که در اینجا بکار می رود، اساسا به cpu اشاره دارد، نه به کارت صدا و یا ...

ریزپردازنده‌ی 4004 در اواخر سال ۱۹۷۱ معرفی شد و تولید آن تا سال 1981 ادامه داشت.

 این چیپ در پوششی سرامیکی و ۱۶ پین قرار داشت(می توانید در عکس زیر 8 پین جلویی را به وضوح ببینید) و سرعت کلاک اولیه‌ی آن ۱۰۸ کیلوهرتز بود که در مدل‌های بعدی تا ۷۴۰ کیلوهرتز افزایش یافت. 4004 که با تکنولوژی ساخت ۱۰ میکرومتری (۱۰,۰۰۰ نانومتر) تولید می‌شد، از ۲۳۰۰ ترانزیستور استفاده می‌کرد و توان پردازشی آن هفت صدم MIPS (میلیون دستور در ثانیه) بود.

4004 حدود ۲۰۰ دلار قیمت داشت و قدرت پردازشی آن برابر با اولین کامپیوتر الکترونیکی، ENIAC، بود. برای مقایسه، ENIAC که در سال ۱۹۴۶ ساخته شده بود، با استفاده از ۱۸ هزار لامپ خلاء، فضایی به اندازه‌ی ۸۵ متر مکعب را اشغال می‌کرد. 4004 قادر بود در هر ثانیه ۶۰ هزار عملیات انجام دهد که در آن زمان پیشرفت بزرگی در صنعت کامپیوتر به شمار می‌رفت.

*** در پرانتز:

سرعت کلاک، که واحد آن کیلو هرتز، مگا هرتز و ... می باشد، یا عدد 10 میکرومتری که در متن بالا بکار رفته اند، 

همگی به سطح تکنولوژی و فناوری ریزپردازنده اشاره می کنند و شاید با مفهوم دقیق هر یک آشنا نباشید، ولی میتوانید از طریق مقایسه این اعداد و ارقام در انواع ریزپردازنده های تولید شده، ذهنیتی از پیشرفت فناوری cpu های اینتل طی زمان داشته باشید. ضمنا اگر مثلا یک کامپیوتر،پردازنده 64 بیتی دارد و دیگری پردازنده اش 8 بیتی است، دقت محاسبه 64 بیتی بیشتر است و مثلا یک عدد اعشاری را با دقت بیشتری محاسبه می کند 

ریزپردازنده 8008

پردازنده‌ی ۸ بیتی 8008 در سال ۱۹۷۲ با سرعت کلاک ۰.۵ تا ۰.۸ مگاهرتز و بهره‌مندی از ۳۵۰۰ ترانزیستور به عنوان جایگزینی برای 4004 معرفی شد. توجه کنید که تعداد ترانزیستور ها تقریبا 1.5 برابر شده و سرعت کلاک هم 5 برابر شده است.

8008 و 4004 هر دو نقش مهمی در پیدا کردن بازار جدید برای محصولات اینتل داشتند. برای اولین بار در تاریخ، قدرت پردازشی کامپیوترها با قیمتی مقرون به صرفه برای استفاده توسط طیف وسیعی از افراد در دسترس بود. اولین ترازوهای دیجیتال در فروشگاه‌های مواد غذایی پدیدار شدند و چراغ‌های راهنماییِ مجهز به پردازنده، ترافیک را به شکل بهینه‌تری کنترل می‌کردند. میکروکامپیوترهای جدید همه چیز از صنعت پزشکی گرفته تا فست فودها، سیستم رزرو ایرلاین‌ها و حتی پمپ‌ بنزین‌ها را دستخوش تغییر اساسی کرده بودند.

ریزپردازنده 8080

پس از آن پردازنده‌ی 8080 از همین خانواده در سال ۱۹۷۴ با ۴۵۰۰ ترانزیستور، فناوری ساخت ۶ هزار نانومتری و سرعت کلاک ۲ مگاهرتز عرضه شد. این پردازنده به علت استفاده در کامپیوتر Altair 8800 و موشک‌های کروز AGM-86 ساخت بویینگ به شهرت رسید.

جالب است که می بینیم یکی از اساسی ترین کاربرد های ساخت این ریزپردازنده ها، در مسائل نظامی بوده است.

علیرغم کاربرد پردازنده‌ ها جدید در طیف وسیعی از مشاغل، هنوز هم نه اینتل و نه مشتریان فکر نمی‌کردند که کامپیوترها روزی به وسیله‌ای همه‌گیر و مورد نیاز هر خانه تبدیل شود. یکی از مدیران سابق اینتل خاطره‌ی جالبی در این زمینه دارد. او می‌گوید:

در اواسط دهه‌ی ۷۰ میلادی شخصی نزد من آمد و ایده‌ای ارائه داد که اساساً یک کامپیوتر شخصی محسوب می‌شد. ایده‌ی او این بود که یک پردازنده‌ی 8080 را به همراه کیبورد و یک مانیتور در یک بسته بندی، برای مصرف خانگی به فروش برسانیم. من بلافاصله از او پرسیدم: «این دستگاه به چه دردی میخورد؟» و تنها جوابی که به ذهن آن شخص رسید این بود که زنان خانه‌دار می‌توانند از آن برای نگهداری دستور پخت غذا استفاده کنند. خود من هیچ کاربرد مفیدی در کامپیوترهای شخصی نمی‌دیدم و برای همین هیچگاه چنین طرح‌هایی را جدی نگرفتیم و دوباره به آن فکر نکردیم.